SGK giriş tarihine göre değişen sosyal güvenlik sistemi, 1994, 08 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3.600, 4500 ve 5400 günlük prim üzerinden şekillenen sistemlerle, belirli koşulları sağlayan sigortalılar daha erken emeklilik hakkı elde edebilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu düzenleme, milyonlarca sigortalı için farklı emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Sigorta yılına göre emeklilik şartları tekrar düzenleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, sigorta başlangıç yılına göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik imkânı sunuluyor. Yaş ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı prim günleriyle erken emeklilik yolları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkek sigortalılarda ise 55 olarak belirleniyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu formül cazip bir çözüm sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 prim günü modeli
2000 ve sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için erken emeklilik şartları biraz daha zor. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara önemli bir avantaj sağlıyor.
2018 ve sonrasında sigorta başlangıcı olanlar için 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek erken emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi gerekli. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emeklilik hakkı elde ediyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Engelli çalışanlara özel emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu bulunan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40 ila %49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50 ila %59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
İş gücünün büyük kısmını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1.800 gün prim temelinde malulen emekli olabiliyor. Bu uygulama, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için geçerli. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılar için özel bir avantajlı sistem uygulanıyor. Bu kadınların prim günlerine her yıl için %25 ekleme yapılıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engel durumunuz varsa, vergi indirimi gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.