Mümine Hatun Türbesi, Nahçıvan silüetine hakim İldenizliler dönemine ait anıtsal bir mezar yapısıdır.
Geniş bir platform üzerinde bulunan türbe, Atabeklik’in kurucusu Şemseddin İldeniz’in eşi Mümine Hatun için oğlu Kızıl-Arslan tarafından 1186 yılında yaptırılmıştır. Türbenin mimarı Acem Bin Ebubekir, içi silindirik, dışı sekizgen olan yapıyı tamamen tuğladan yaptırmıştır. Başyapıt, Nahçıvan mimarisinin incisi olarak kabul edilir.
Muhabirimiz Galina Polonskaya mezarla ilgili izlenimlerini şu şekilde paylaşıyor:
“Şu anda 26 metre olan Mümine Hatun Türbesi aslında 9 metre daha yüksekti ve çadır biçimli bir kubbe ile taçlandırılmıştı.”
Yerel siyasette etkili bir kadın olan Mümine Hatun, güçlü hükümdar kocası Şemseddin İldeniz’e verdiği hikmetli öğütlerle tanınır. Ölümünden sonra yapılan türbe 11 yılda tamamlandı.
Tarihçi Fahreddin Safarlı, Mümine Hatun hakkında şu bilgileri verdi:
“Mümine Hatun çok zeki ve dikkatli bir kadındı. Yeteneği nedeniyle devlet idaresine katıldı. Ülke yönetiminde çok yüksek bir mevkide bulundu. Bu nedenle onun adına böylesine muhteşem bir anıt dikildi.”
Türbeye ait anlamlı yazıtlardan biri: “Biz bu dünyadan gidiyoruz, geriye sadece rüzgar ve eserlerimiz kalıyor.”
